Op dit punt moet een YouTube- of Vimeo-video worden afgespeeld. Wanneer video's op deze website worden toegestaan, worden de gegevens automatisch doorgestuurd naar YouTube of Vimeo.

Accepteer video's

'Als ik te laat ben en me moet haasten', zegt Martje Thalmann, 'dan lukt het mij ook wel de trappen binnen twee minuten te bedwingen'. De vrouw is getraind. Want de beklimming, dat zijn toch 300 treden. Zes keer per week beklimt de in Noorwegen geboren vrouw 's avonds de smalle trap; naar haar werkplaats, in de toren van St. Lamberti in Münster. 'DeinNRW' heeft de enige vrouwelijke torenwachter in dienst van de staat daar bezocht, hoog boven de daken van de bisschopsstad. 300 treden omhoog en ook weer omlaag.

  • St. Lamberti Münster gezien vanaf de Prinzipalmarkt, © Ralph Sondermann, Tourismus NRW e.V.
  • De portier sluit haar postfiets, © Ralph Sondermann, Tourismus NRW e.V.
  • Klimmen hoog in de toren van de Lambertikerk, © Ralph Sondermann, Tourismus NRW e.V.
  • Sleutelhanger met opschrift Türmerin, © Ralph Sondermann, Tourismus NRW e.V.

Op dit punt moet een YouTube- of Vimeo-video worden afgespeeld. Wanneer video's op deze website worden toegestaan, worden de gegevens automatisch doorgestuurd naar YouTube of Vimeo.

Accepteer video's
Martje Saljé - de Türmerin van Münster, © Ralph Sondermann, Tourismus NRW e.V.

"Als kind stond Münster helemaal bovenaan mijn lijstje met steden, waar ik wel zou willen werken. En nu ben ik daadwerkelijk hier en mag ik deel zijn van dit eeuwenoude gebruik. Onbegrijpelijk!"

Martje Thalmann 

De ho­ge kunst van het toe­te­ren

Al­tijd al­leen, maar nooit een­zaam

Over dergelijke en andere gebeurtenissen uit de geschiedenis en onderzoeksresultaten vertelt de 36-jarige regelmatig in haar eigen blog www.tuermerinvonmuenster.wordpress.com

Ze beklimt tenslotte niet iedere avond uit puur plezier de smalle wenteltrap naar de originele toren met allerlei foto's aan de muren, stadskaarten, talrijke boeken, vaktijdschriften, de oude radio uit de opa's tijden, een cassetterecorder nog uit de kinderjaren en de beide kleine straalkachels, die voor een beetje warmte in de koele toren zorgen. Midden ertussen ontdekken we ook bellenblaas ('voor het goede humeur') en enkele van m-ART-je zelf gemaakte briefkaarten. De motieven: Alles rondom Münster Want naast muziek en de middeleeuwse geschiedenis is kunst ook een grote passie van de uit Zuid-Noorwegen en in de buurt van Bremen opgegroeide vrouw, die bovendien ook nog als lector en vertaler voor Engels en Frans werkt.

En terwijl de blik verder door het ordelijke chaos in de torenkamer dwaalt, vult Martje Thalmann nog even aan: 'Alles hier boven is trouwens correct gecontroleerd en veiligheidstechnisch goedgekeurd.' En met een knipoog voegt ze eraan toe:

"Dat is hier dus niet alleen de mooiste werkplek ter wereld, maar ook nog de meest veilige."

Vooral ook omdat de torenwachter zich iedere avond voor het werk moet aanmelden bij de brandweer en als ze klaar is met haar werk ook weer moet afmelden. Maar hierboven is ze altijd helemaal alleen, want vanwege de veiligheid mag ze niemand meenemen. Ook openbare rondleidingen in de toren van St. Lamberti in Münster zijn er niet. 'Ja', zegt de torenwachter, 'ik ben altijd alleen hier, maar ik ben niet eenzaam.'

  • Kamer van de Türmerin van Münster, © Ralph Sondermann, Tourismus NRW e.V.
  • Pop Art ansichtkaart van de Türmerin van Münster, © Ralph Sondermann, Tourismus NRW e.V.
  • Inscriptie op de hoorn van de Türmerin, © Ralph Sondermann, Tourismus NRW e.V.
  • Münster portier met hoorn, © Ralph Sondermann, Tourismus NRW e.V.
Inscriptie op de hoorn van de Türmerin, © Ralph Sondermann, Tourismus NRW e.V.

"Geboren om te zien
besteld om te kijken
de torens gezworen
bevalt mij de wereld"

Johann Wolfgang von Goethe

Martje Saljé, die zich tijdens haar sollicitatie drie jaar geleden met het citaat van Goethe heeft doorgezet tegenover 46 mede-concurrenten, schrijft daarom alles op, wat ze hierboven allemaal heeft beleefd en geleerd. 'Iedereen kent bijvoorbeeld Tijl Uilenspiegel', zegt ze, 'maar wist je, dat hij ook ooit torenwachter is geweest?' Een ander verhaal gaat bijvoorbeeld over de 'hoge kunst van het toeteren'. Dat gaat namelijk volgens een bepaalde cijfermystiek en is lang niet zo makkelijk, als een leek denkt dat het is. 'Het moest vooral direct lukken.' Want oefenen kon Martje Saljé met de bijna 1,20 meter lange, kostbare reproductie van het originele hoorn voor haar 'eerste keer' niet. Dat zou dan natuurlijk iedereen kunnen horen.

Het centrale getal bij alle signalen is trouwens '3'. Dit getal staat onder andere voor de Drie-eenheid Vader, Zoon en Heilige Geest. Om 21.00 uur is daarom drie keer een drievoudig 'toooeeeet', om 22.00 uur zijn het 2x3 tooeet plus 1x4 tooeet van de toren te horen, dus: 'Tooeet – Tooeet -Tooeet (pauze) Tooeet – Tooeet -Tooeet (pauze) Tooeet – Tooeet – Tooeet – Tooeet“. Aan het begin heeft Martje Saljé, die naast het torenhoorn nog acht andere instrumenten zoals piano speelt, maar ook de Renaissance-luit en contrabas beheerst, zich ook al eens verteld. 'Dat werd natuurlijk direct geregistreerd in de stad', herinnert ze zich. Meestal zijn de reacties op haar middeleeuwse ambacht echter positief. 'De nachtwacht antwoord altijd', vertelt ze. 'De mensen noemen haar voor de grap ook wel eens Rapunsel of ze schreeuwen voor de grap: 'Niet springen.' Sommigen willen ook een toegift.

Die geeft ze, natuurlijk, pas weer bij het volgende volle of halve uur. Maar wie goed luistert, zal af en toe nog heel andere klanken van hoog boven uit de toren kunnen horen. Want zelf luistert Martje Saljé in haar vrije tijd het liefst naar heavy metal. Past op de een of andere manier ook bij de middeleeuwen.

Severin von Hoensbroech, © Tourismus NRW e.V.

Se­ve­rin von Hoens­broech - re­gis­seur voor de toe­komst van het kas­teel Tür­nich

Ont­dek meer van de nieuw le­ven in het kas­teel

Meer Stories uit NRW