Helm op, mijnwerkerslamp aan en weg ben je voor een excursie in de wereld van de mijnbouw. Talrijke stilgelegde kolenmijnen in het Ruhrgebied, het Sauerland en de Eifel zijn bewaard gebleven en nu opengesteld voor bezoekers. Met Zeche Zollverein in Essen werd de eens grootste kolenmijn ter wereld zelfs tot Unesco-werelderfgoed verklaard. Tijdens (geleide) rondleidingen boven en onder de grond van de mijnterreinen krijgen bezoekers een indruk van hoe hard de mijnwerkers ooit moesten zwoegen in de kolenmijnen en ijzerfabrieken, en komen ze veel te weten over de industriële geschiedenis van het land. De industriële monumenten met hun reusachtige machines en kronkelende torens zijn vooral 's avonds indrukwekkend. Als het buiten donker wordt, schijnt het licht hier in alle kleuren.

Als een van de indrukwekkendste industriële monumenten staat de Zeche Zollverein nu op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Wat eens de grootste steenkoolmijn ter wereld was, leidt zijn bezoekers langs het monumentenpad door de mijn en de cokesfabriek. Tijdens verschillende rondleidingen krijgen de deelnemers een beeld van de tijd toen de fabriek nog actief was. Deskundige gidsen, van wie sommigen vroeger zelf in de mijn hebben gewerkt, leiden de bezoekers langs enorme stilstaande machines door de bovengrondse installaties en nemen hen mee terug naar de wereld van toen met authentieke "putverhalen". Er is een breed aanbod aan rondleidingen en praktische activiteiten, speciaal voor gezinnen met kinderen, zoals bijvoorbeeld de gezinsploeg in de interactieve steenkoolmijn of de puzzelreis in het Ruhr-museum. Bovendien is het zwembad in de zomer open, in de winter daarentegen den 150 meter lange Zollverein-ijspiste.
www.zollverein.de

Twee andere hoogtepunten van de industriële cultuur zijn de voormalige kolenmijnen in Dortmund: de mijn Zollern geldt als een pronkstuk van de industriële cultuur, want op het eerste gezicht lijkt het meer op een statig huis dan op een kolenmijn. Een rondleiding door de bovengrondse installaties laat echter zien dat veel mijnwerkers hier in het verleden tot hun fysieke grenzen hebben gezwoegd. Bij de nachtelijke rondleidingen door de cokesfabriek Hansa staat de esthetiek centraal: Tijdens het panorama-uitzicht vanuit de kolentoren vallen bizarre schaduwen op de wanden van het verlichte industriële monument en mysterieuze geluiden geven oude machines en gebouwen een nieuw gezicht.

Bezoekers krijgen ook een kijkje in het verleden tijdens rondleidingen door het voormalige ijzerfabrieksterrein in wat nu het Landschaftspark Duisburg-Nord is. Tijdens nachtelijke fakkeltochten gloeien de industriële gebouwen weer even vurig als drie decennia geleden. Tijdens exclusieve rondleidingen krijgen bezoekers ook de kans om onbekend terrein te betreden. Dan openen de gidsen anders gesloten deuren naar de oude fabriekshallen en het controlecentrum. Het Landschaftspark Duisburg-Nord biedt ook vele andere vrijetijdsactiviteiten. Gezinnen met kinderen kunnen hier onder andere fietsen, duiken of klimmen.
www.landschaftspark.de

In de demonstratiemijn en in de kabelbaansimulator geeft het Deutsche Bergbau-Museum Bochum een authentieke indruk van het werken onder de grond. Met de kabelaangedreven simulator krijgen bezoekers een authentieke indruk van een mijnreis. Op een goed 1,2 kilometer lang ondergronds routenetwerk krijgen zij dan indrukken van het dagelijkse ondergrondse werk, echte mijnwerkers doen verslag van rondleidingen uit hun tijd als mijnwerker, elektricien of machinebediener. Bovendien belichten vier bovengrondse rondleidingen met behulp van 3.000 tentoonstellingsstukken de geschiedenis van de Duitse steenkool en de wereldwijde ontwikkeling van de mijnbouw.

Het Deutsche Bergbau-Museum Bochum is door zijn omvang en vele originele machines en gereconstrueerde terreinen het belangrijkste mijnbouwmuseum ter wereld en een van de acht Duitse onderzoeksmusea van de Leibniz-associatie.
www.bergbaumuseum.de