Ruhr­t­ri­en­na­le

Zo moe­dig en on­con­ven­ti­o­neel als het Ruhr­ge­bied zelf: De Ruhr­t­ri­en­na­le be­speelt büh­nes van de in­du­stri­ë­le cul­tuur met een di­vers kunst­zin­nig pro­gram­ma.

Het is niet de rode loper van Bayreuth, die hier klaar ligt voor de bezoekers, niet het maatschappelijke zien en gezien worden van Wenen en Salzburg. Wat echter de kunstzinnige kwaliteit van de Ruhrtriennale-producties en de stoutmoedigheid van het programma van muziektheater en dans tot en met performance, toneel en concerten betreft, steekt de onconventionele festival-newcomer met kop en schouders uit boven de rest van de festivals.

Of het nu in het Landschaftspark Duisburg-Nord, op het terrein van de Zeche Zollverein of in het tot inofficieel Festspielhaus geavanceerde Jahrhunderthalle Bochum plaats vindt: De plekken waar de Ruhrtriennale plaats vindt, vormen niet alleen het toneel, maar drukken hun stempel op het kunstzinnige werk. “Creaties” noemt de oprichtende administrateur Gerard Mortier die vaak spectaculaire werken, die meerdere kunstrichtingen bedienen en ook door het industriële verleden van de buitengewone ruimte worden bepaald - door de ruimte in de werkplaatsachtige diversiteit en door de unieke sfeer. De eerste Ruhrtriennale vond plaats in de jaren 2002 tot 2004 en de bijzondere geest loopt nog steeds als rode draad door de nog jonge festivalgeschiedenis.

Het festival vindt zichzelf elke drie jaar opnieuw uit

In een ritme van drie jaren is het motto van het grootste culturele festival in Noordrijn-Westfalen steeds weer: Alles van begin af aan. Iedere drie jaar een nieuw onderwerp, een nieuwe esthetica en een nieuwe intendance. Het festival ontdekt zich in een vast ritme steeds weer opnieuw en geeft desalniettemin iedere kunstzinnige leider de mogelijkheid, tijdens drie speeltijden zijn programma in grote banen te ontplooien. Dat is tot nu toe iedere intendance gelukt. Gerard Mortier, die het festival visionair stichtte, Jürgen Flimm, Willy Decker, Heiner Goebbels en tenslotte Johan Simons haalden met hun programma’s veel lof van de critici en uitverkochte speelzalen. Stefanie Carp and Barbara Frey volgde mannelijke collega’s en zorgde voor alleen met haar mannelijke collega’s en zorgde niet alleen met haar culturele programma voor krantenkoppen. In 2024 zal de Belgische theaterregisseur en artistiek directeur van het Internationaal Theater Amsterdam (ITA) Ivo van Hove voor drie jaar de leiding van de Ruhrtriennale op zich nemen. Duidelijk is: elke Ruhrtriënnale is een gok en een reis voor de kunstenaars en voor het publiek ter plaatse.

Men kan de Ruhrtriennale nog het beste met het Festival d'Avignon of met het Edinburgh International Festival vergelijken: Afzijdig van het repertoire-werk van de grote huizen is het festival in het Ruhrgebied vooral een productiefestival. Het hoogwaardige programma met jaarlijks ongeveer 30 grote producties wordt daarom vooral door eerste opvoeringen en nieuwe toneelschikkingen bepaald. Christof Schlingensief bracht bij de Ruhrtriennale zijn provocatieve “Kirche der Angst” ten tonele, Bill Viola liet als videokunstenaar vijf engelen aan de binnenwanden van de Gasometer Oberhausen opstijgen en Nurkan Erpulat zorgde hier als jonge regisseur met “Verrücktes Blut” voor een theatersensatie.

Opera- en muziektheateropvoeringen

Maar het zijn vooral de fantastische opera- en muziektheaterensceneringen, die ook het internationale publiek naar het Ruhrgebied halen: Messiaens “Saint François d’Assise” (2003), Zimmermanns “Die Soldaten” (2006), Schönbergs “Moses und Aron” (2009) of Wagners “Tristan und Isolde” (2011) vierden in de speciaal voor de desbetreffende productie ingerichte Jahrhunderthalle Bochum bejubelde premières.

Terwijl op andere locaties de culturele festivals onder verdacht staan, alleen nog maar afspeelstations van grote producties te zijn, gaat de Ruhrtriennale consequent voor unieke kunstzinnige belevenissen, die gebonden zijn aan deze plaats en in deze vorm alleen mogelijk zijn in Noordrijn-Westfalen.

Periode: 16 augustus tot 15 september 2024

www.ruhrtriennale.de