Het is niet de rode loper van Bayreuth die bezoekers hier uitgerold krijgen, niet het sociale zien-en-zien van Wenen en Salzburg.
Maar wat betreft de artistieke kwaliteit van de producties van de Ruhrtriennale en de gedurfdheid van het programma, van muziektheater, dans en performance tot toneel en concerten, onderscheidt het onconventionele festival zich van het Europese festivalcircuit.
Of het nu in het landschapspark Duisburg-Nord is, op het terrein van het industriecomplex Zollverein of in de Jahrhunderthalle Bochum, die een onofficieel festivaltheater is geworden, de locaties van de Ruhrtriennale zijn niet zomaar locaties, maar spelen een doorslaggevende rol bij het vormgeven van het artistieke werk.
Het festival vindt zichzelf elke drie jaar opnieuw uit
Stichtend directeur Gerard Mortier noemde de vaak spectaculaire werken "creaties", die worden gekenmerkt door het industriële verleden van de buitengewone ruimtes in alle artistieke disciplines - door hun uitgestrektheid in hun werkplaatsachtige veelzijdigheid en hun unieke sfeer. De eerste Ruhrtriennale vond plaats van 2002 tot 2004 en de speciale geest doordringt vandaag de dag nog steeds de nog jonge geschiedenis van het festival.
Om de drie jaar begint het grootste culturele festival van Noordrijn-Westfalen opnieuw. Elke drie jaar een nieuw programma, nieuwe esthetiek en een nieuwe artistiek leider.
Het festival vindt zichzelf opnieuw uit in een vast ritme en geeft elke artistiek leider toch de kans om het programma drie seizoenen lang op grote schaal te ontwikkelen. Tot nu toe is elke artistiek directeur daarin geslaagd.
Gerard Mortier, die het festival op visionaire wijze oprichtte, Jürgen Flimm, Willy Decker, Heiner Goebbels en meest recent Johan Simons hebben met hun programma's veel lof geoogst en uitverkochte zalen bereikt. Stefanie Carp en Barbara Frey traden in de voetsporen van hun mannelijke collega's en haalden de krantenkoppen met meer dan alleen hun culturele programma. In 2024 zal de Belgische theaterregisseur en artistiek directeur van het Internationaal Theater Amsterdam (ITA) Ivo van Hove voor drie jaar de leiding van de Ruhrtriennale op zich nemen.
De Ruhrtriennale kan het best vergeleken worden met het Festival d'Avignon of het Edinburgh International Festival: Afgezien van het repertoire van de grote theaters is het festival in het Ruhrgebied vooral een productiefestival. Het ambitieuze programma met ongeveer 30 grote producties per jaar wordt dan ook vooral gekenmerkt door wereldpremières en nieuwe producties.
Christoph Schlingensief bracht zijn provocerende "Church of Fear" op het podium van de Ruhrtriennale, Bill Viola liet als videokunstenaar vijf engelen de binnenmuren van de Gasometer Oberhausen beklimmen en Nurkan Erpulat zorgde hier als jonge regisseur voor een theatersensatie met "Crazy Blood".
Groot muziektheater en veelgeprezen premières
Maar het zijn vooral de uitbundige opera- en muziektheaterproducties die een internationaal publiek naar het Ruhrgebied lokken: Messiaens "Saint François d'Assise" (2003), Zimmermanns "Die Soldaten" (2006), Schönbergs "Moses und Aron" (2009) en Wagners "Moses und Aron" (2009).(2009) en Wagners "Tristan und Isolde" (2011) vierden hooggewaardeerde premières in de Jahrhunderthalle Bochum, die speciaal voor elke productie werd ingericht.
Terwijl culturele festivals elders ervan worden verdacht niets meer te zijn dan locaties voor grootschalige producties, richt de Ruhrtriennale zich consequent op unieke artistieke ervaringen die alleen in deze vorm mogelijk zijn in Noordrijn-Westfalen.
