De beste tipsHistorische hoogtepunten

Misschien had de Franse Zonnekoning het Münsterland wel ooit willen bezoeken om het "Westfaalse Versailles" te zien en de bouwer, een prins-bisschop, te ontmoeten? We zullen het nooit weten. Eén ding is zeker: Kasteel Nordkirchen mag zich meten met het iconische paleis bij Parijs. De barokke residentie ligt ongeveer 25 kilometer ten zuiden van Münster en is niet alleen enorm groot, maar maakt ook indruk met zijn pracht en symmetrie. Het kasteel bevindt zich op een eiland omringd door vierkante grachten in het midden van een enorm kasteelpark dat naar Frans voorbeeld is aangelegd. Met zijn 23 paadjes, talrijke beeldhouwwerken en wateren is het een van de mooiste tuinen van Europa en net als de binnenplaats van het kasteel het hele jaar door vrij toegankelijk.

Ga verder op de 100-kastelenroute

Binnen maken de statige kamers indruk met hun originele stucwerk, plafondschilderingen en houten lambrisering. En ook al is het nu de thuisbasis van de Hogeschool voor Financiën van Noordrijn-Westfalen, sommige gebieden zijn regelmatig open voor het publiek tijdens rondleidingen. Als je meer van de prachtige gebouwen in de regio wilt ontdekken, kun je verder fietsen langs de 100-kastelenroute, die vlak langs het kasteel loopt. 

Zuilen en figuren van wit marmer schitteren naast ontelbare filigraanfresco's omlijst door muur- en plafondschilderingen, grote trappen omgeven door een vergulde balustrade leiden naar boven - maar het is onmogelijk om hier gewoon doorheen te lopen. Voor het prachtige trappenhuis van Kasteel Brühl moet je gewoon even de tijd nemen. Dit Rococo-meesterwerk dient niet alleen als functionele trap, maar ook als representatief symbool van prinselijke macht. Dit pronkstuk en andere kamers van de zomerresidentie kunnen worden bezichtigd tijdens openbare rondleidingen, die worden aangeboden van maart tot en met november.  

Zelfs Mozart keek zijn ogen uit

Ook buiten Kasteel Augustusburg is er genoeg pracht en praal te zien: Op slechts een korte wandeling door het mooie park ligt het kleine Jachtslot Falkenlust, ooit het privéverblijf van keurvorst en aartsbisschop Clemens August. Onder de weelderig ingerichte kamers valt het goud-blauwe spiegelkabinet op, dat al werd bewonderd door de jonge Mozart. De twee kastelen vormen samen met de barokke tuinen en hun gezellige hagenperken, fonteinbassins en spiegelvijvers de mooiste rocococreatie van het Rijnland en zijn dan ook niet voor niets UNESCO Werelderfgoed.

„Moyland” is afgeleid van het Nederlandse „mooi land” en de term past goed bij de waterburcht aan de Niederrhein met zijn vier torens en het grote park. Als je naar het uitkijkplatform van de noordelijke toren klimt, heb je een schitterend panoramisch uitzicht over het prachtige terrein en het uitgestrekte omringende landschap. Maar voordat je boven bent, springen twee blikvangers al in het oog op de trap naar het kasteelportaal: stenen figuren van een wolf en een mopshond. De wolf herinnert aan de filosoof Voltaire, die hier ooit te gast was, en de mopshond aan Winston Churchill, die het kasteel bezocht tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Moderne kunst, historische tuinen

Het interieur wordt gekenmerkt door iemand anders die de internationale aandacht heeft getrokken: Het kasteel herbergt 's werelds grootste collectie werken van de kunstenaar Joseph Beuys, die vlakbij opgroeide. Het kasteelpark is ook een kunstwerk op zich. Tussen de oude bomen en historische tuinen kun je sculpturen van hedendaagse kunstenaars ontdekken en op het terrein groeit de grootste hortensiatuin van Duitsland met meer dan 2.500 planten van meer dan 530 verschillende variëteiten. Het kasteel organiseert het hele jaar door verschillende festivals, zoals het hortensiafestival in de zomer en de kunstnijverheidsmarkt in de aanloop naar Kerstmis. 

Kasteel Drachenburg in Königswinter is een echt sprookjeskasteel - en niet alleen vanwege de speelse torentjes en kantelen, maar ook dankzij de ligging hoog boven de Rijn en de vele verhalen die het te vertellen heeft. Dit is er een van: Kasteel Drachenburg is eigenlijk noch een kasteel noch een paleis, maar een uit de hand gelopen villa die een beursanalist uit Bonn aan het eind van de 19e eeuw liet bouwen - zonder er ooit echt in te hebben gewoond.

Nostalgie per spoor

De Drachenfelsbahn, de oudste tandradspoorweg van Duitsland, brengt bezoekers al sinds 1883 comfortabel naar het kasteel - en gaat daarna verder naar het volgende hoogtepunt: Boven het kasteel verheft zich de Drachenfels ('drakenrots'), waarvan de kasteelruïne al van verre zichtbaar is. Volgens de legende van de Nibelungen zou Siegfried daar de draak hebben verslagen. Vandaag de dag biedt de top een adembenemend uitzicht over de Rijnvallei en een panoramarestaurant. Je kunt dan bergafwaarts te voet verdergaan of weer de tandradspoorweg nemen.

Dit herkenningspunt van de regio prijkt al sinds de 12e eeuw op een heuvelrug boven de Wupper, toen de graven van Berg hier hun voorouderlijke zetel lieten bouwen. De tentoonstelling achter de dikke muren vertelt het verhaal van het gebouw en zijn illustere bewoners: Het Bergisches Museum brengt het verleden op verschillende manieren tot leven. Er zijn historische elementen aanwezig zoals wapens, muurschilderingen, harnassen en trofeeën en dit alles in combinatie met een levendige VR-ervaring Voormalige kasteelheren kun je horen spreken vanuit de naaidoos waarbij ze vertellen over belangrijke gebeurtenissen.

Omhoog met de kabelbaan

De weg naar het kasteel is ook een belevenis: De oudste dubbele stoeltjeslift in Duitsland brengt je omhoog naar het kasteelcomplex, inclusief een fantastisch uitzicht tijdens de rit. Op de top serveren verschillende cafés en restaurants de traditionele Bergische Kaffeetafel, een uitgebreide maaltijd met zowel zoete als hartige gerechten die genoeg energie geeft voor de grote reis door het verleden, die na een uitgebreide renovatie vanaf september weer volledig mogelijk zal zijn. Ridderspelen, middeleeuwse markten en concerten staan regelmatig op het programma. 

De familie Sayn-Wittgenstein-Berleburg woont al 750 jaar in het barokke kasteel dat uitkijkt over het historische centrum van Bad Berleburg, een enig stadje. Bezoekers kunnen dit ook met eigen ogen zien: Kasteel Berleburg is een van de ontmoetingsplaatsen van de hoge adel. Prins Gustav zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg en zijn vrouw prinses Carina wonen er momenteel met hun twee kinderen. In de zomer openen ze hun deuren voor alle geïnteresseerden: Van mei tot en met augustus vinden er meerdere keren per week rondleidingen plaats in het hofgewelf en de prinselijke stallen en door het kasteelpark met de voormalige kerker en de munterij.

Ommetje langs de koningen van het bos

Het kasteelpark met zijn eeuwenoude bomen is ook een bezoek waard. Nog meer bijzondere ontmoetingen zijn mogelijk op een iets langere omweg door de uitgestrekte bossen van het Rothaargebergte rond Bad Berleburg: De Wittgenstein-bizonwildernis is het thuis van de koningen van het bos. Rond het verblijf loopt een drie kilometer lang avonturenpad en dat biedt informatieve inkijkjes in de levenswijze van deze statige dieren. 

De Benedictijner monniken kozen meer dan 1200 jaar geleden een schitterende plek voor hun abdij. Tot op de dag van vandaag stroomt de Weser in een prachtige bocht rond het idyllische dorpje en de prachtige abdijkerk. In de loop der eeuwen zijn er vele andere redenen om te reizen bijgekomen: Bijvoorbeeld het unieke Karolingische westwerk met zijn twee torens, dat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat, of de Prinselijke Bibliotheek, die uit 15 zalen bestaat en met ongeveer 74.000 banden een van de grootste privécollecties van de 19e eeuw is. Deze werd voor het grootste deel opgericht door August Heinrich Hoffmann von Fallersleben, de dichter van het Duitse volkslied, die lange tijd bibliothecaris was in Corvey. Zijn graf bevindt zich op het kerkhof van de abdijkerk.

Wijze tuinpracht 

Er groeit en bloeit van alles onder de bescherming van hoge kloostermuren: Rozen, vaste planten en zeldzame struiken zoals de Anna Paulowna- of de vaantjesboom gedijen goed in de Remtergarten. De kennis van de Benedictijnen bloeit hier ook weer op in de vorm van geneeskrachtige kruiden en planten. Buiten de muren is er nog meer geschiedenis ingebed in het groen te beleven: Het Huxarium-tuinpark verbindt Kasteel Corvey met het historische vakwerkstadje Höxter en biedt onderweg vele belevenissen. Augmented reality en audiobegeleiding brengen het verleden digitaal tot leven, terwijl drie speeltuinen uitnodigen tot thematische speelvormen. Er is ook een toeristentreintje dat het kasteel en Höxter met elkaar verbindt.

Boekenwurmen en poëziefans weten deze waterburcht uitstekend te vinden. Een van de redenen hiervoor is dat de dichter Annette von Droste-Hülshoff op de voormalige ridderzetel is opgegroeid en het Droste Museum in het kasteel illustreert haar dagelijks leven: Wat er bijvoorbeeld te zien is, zijn de kleine ontvangstkamer en de grote eetkamer met schilderijen van de voorouders van de beroemde dichter, kostbare meubelstukken uit voorbije eeuwen, de rijk gevulde bibliotheek van het huis en memorabilia van Annette von Droste-Hülshoff en enkele persoonlijke voorwerpen. Een andere reden is het Center for Literature dat in het kasteel is gehuisvest. Hier wordt literatuur bestudeerd en de dialoog met andere kunsten aangegaan.

Over het poëziepad naar Haus Rüschhaus

Bezoekers moeten overigens zeker, net zoals de beroemde dichter ooit deed, nog een stop maken: Op 29-jarige leeftijd verhuisde Annette von Droste-Hülshoff naar Haus Rüschhaus, slechts zeven kilometer verderop. Een groot deel van haar literaire werk, waaronder de novelle "Die Judenbuche", werd geschreven in het elegante landhuis. De twee plaatsen worden met elkaar verbonden door een poëziepad, dat op 20 plekken de veranderingen in de literatuur, de alledaagse cultuur en de natuur door de eeuwen heen beschrijft. Drostes paden zijn zo gemakkelijk te bewandelen vanaf haar huis dat ze deze route al talloze keren heeft afgelegd. 

De moerascipres, tulpenboom, Koreaanse balsempopulier en Doodsbeenderenboom in het enorme park doen hun best, maar ondanks hun omvang en exotische flair is het toch Kasteel Dyck dat de show steelt: De waterburcht, geschilderd in een warme gele kleur, staat majestueus op een eiland omringd door brede grachten. Uiteindelijk is het echter de combinatie van het statige gebouw en het historische landschapspark die de plek zo aantrekkelijk maakt: Kasteel Dyck is een centrum voor tuinkunst en landschapscultuur. En de plek heeft geschiedenis: In de 19e eeuw liet prins Joseph zu Salm-Reifferscheidt-Dyck, een gepassioneerd botanicus, het Engelse landschapspark aanleggen. Kinderen kunnen daar genieten van talloze verstopplekken, een waterspeelplaats en een doolhof.

Tuinkunst to go

Vandaag de dag biedt Schloss Dyck, naast plezier en inspiratie, praktische tips om je eigen tuindromen thuis te realiseren. Landschapstuiniers hebben themagebieden gecreëerd die zijn afgestemd op de grootte en mogelijkheden van een huistuin en er zijn planten voor tuinen, patio's en balkons te koop. Er is echter niet alleen iets voor het oog, maar ook voor de maag: Dankzij onze eigen appelteelt is er het hele jaar door uitstekend fruit verkrijgbaar: zomerappels vanaf augustus, Elstar en Rubinette vanaf september, gevolgd door vele andere herfst- en wintervariëteiten. Nog niet uitgegeten? Een restaurant in het oude koetshuis serveert hartige gerechten uit de regio en zelfgebakken taarten. 

In de verschillende musea die zich bovenin bevinden in het imposante kasteel op een heuveltop met uitzicht over het Sauerland komt het verleden in vele vormen tot leven. De reis ernaartoe is echter modern, aangenaam en vliegt voorbij: Een avonturenlift brengt bezoekers in slechts 30 seconden ongeveer 80 meter omhoog naar de binnenplaats van het kasteel. De route naar de lift moet je weliswaar te voet afleggen, maar is vermakelijk en grappig omdat die door een avonturentunnel leidt waar ridders, dwergen en ambachtslieden van legendes en verhalen uit het verleden vertellen.

Middeleeuwse multimedia

De permanente tentoonstelling wordt vervolgd met deze mix van middeleeuwen en multimedia: Het Museum der Grafschaft Mark toont originele harnassen, militaire en jachtwapens, grafische kunstwerken en schilderijen, maar ook de originele inrichting van de eerste jeugdherberg ter wereld, die in 1914 in Burg Altena werd geopend. Daarnaast kun je af en toe luisteren naar de verhalen en anekdotes die virtuele middeleeuwse mensen te vertellen hebben. Er is dus veel te zien en te beleven - gelukkig biedt een jeugdherberg nog steeds overnachtingsmogelijkheden in het kasteel, zeer geschikt voor gezinnen, schoolklassen en kinder- en jeugdgroepen.

Slot Bensberg blijft verbazen. Zodra je aankomt op de top van de Schlossberg, kun je je ogen gewoon niet geloven:  De Dom van Keulen is duidelijk zichtbaar in de verte. De Venetiaanse architect lijnde de centrale as van het kasteel precies uit met het heilige gebouw dat zich op ongeveer 14 kilometer afstand bevindt. Dit was waarschijnlijk bedoeld om indruk te maken op één dame in het bijzonder: Paleis Bensberg werd vanaf 1703 gebouwd in opdracht van keurvorst Jan Wellem en diende oorspronkelijk als jachtslot voor zijn vrouw Anna Maria Luisa de' Medici. 

Fijnproevers opgelet

Na een bewogen geschiedenis waarin het kasteel onder andere dienst deed als militair hospitaal en cadettenschool, is het nu de thuisbasis van het Althoff Grandhotel Schloss Bensberg. De ongeveer 80 kamers en meer dan 30 suites combineren historische charme met modern comfort. Gasten staan culinaire hoogstandjes te wachten in verschillende restaurants en bars, waaronder het 2-sterrenrestaurant Vendôme onder leiding van Joachim Wissler. Het Slot Bensberg-pad is niet alleen een geweldige manier om de omgeving te verkennen, maar het leidt je ook naar een ander architectonisch hoogtepunt: Het stadhuis van Bensberg is het werk van vermaard architect Gottfried Böhm. Het staat in contrast met het kasteel en was aanvankelijk erg controversieel, maar is tegenwoordig ook een bezienswaardigheid. 

Dit droomkasteel in Düsseldorf is zeer indrukwekkend, ook voor vakmensen: Koningin Elizabeth II is hier geweest, net als prins Albert II van Monaco, en koningin Silvia van Zweden is zelfs twee keer op bezoek geweest. Kasteel Benrath is meer dan alleen de prachtige gevel: Drie musea, een groot park met zeldzame bomen en struiken, meer dan 80 vogel- en meer dan 300 keversoorten maken het een bestemming die liefhebbers van barokke architectuur, tuinkunst en geschiedenis niet zal teleurstellen. 

Een geheim inkijkje

Zelfs experts kunnen hier altijd iets nieuws ontdekken. Aan de ene kant tonen het Museum Corps de Logis in het hoofdkasteel, het Natuurhistorisch Museum en het Museum voor Tuinkunst naast hun permanente tentoonstellingen vaak speciale tentoonstellingen met een thematische link naar het kasteel en de omgeving. Aan de andere kant kun je tijdens de verschillende rondleidingen nieuwe kennis en inzichten opdoen.  De rondleiding „Verborgene Räume” (verborgen kamers) maakt onzichtbare infrastructuur zichtbaar en biedt toegang tot kamers die normaal gesproken gesloten zijn en tot een uitgebreid grachtensysteem. 

Panoramische uitzichten van bovenaf en een diepe duik in de middeleeuwen: bij Kasteel Hohenlimburg kan het allebei. Het middeleeuwse kasteel op een heuvel in Hagen heeft niet alleen dikke muren, een kerker en saluutkanonnen, maar ook een tentoonstelling met een griezelelement: De Zwarte Hand. Er doen verschillende verhalen de ronde over het lichaamsdeel dat in een glazen vitrine wordt tentoongesteld, maar het is waarschijnlijk een middeleeuws bewijsstuk van een onopgeloste moordzaak.

Rijk uitzicht

Naast deze speciale tentoonstelling zijn er ook bezienswaardige buitenfaciliteiten die voor bezoekers toegankelijk zijn, namelijk de binnenplaats van het kasteel, de voorburcht, de kasteeltuin en de kantelen. De laatste biedt een indrukwekkend uitzicht op Hohenlimburg en de bergketen Lennetal. Het interieur van het kasteel kan worden bezocht tijdens een nachtwakerrondleiding, die een keer per maand plaatsvindt.

Dit trotse herkenningspunt, dat hoog boven Bielefeld op een heuvel uittorent, kan vandaag worden veroverd: Niet alleen ridders, knechten, jonkvrouwen, ambachtslieden en kramers zijn hier elke zomer welkom wanneer het Sparrenburg Festival wordt gevierd.  De poorten staan ook het hele jaar open voor wandelaars: Als je op pad bent in het Teutoburger-woud op de Hermannshöhen, kun je hier uitrusten, even op krachten komen en genieten van het uitzicht - of extra hoogtemeters afleggen.

Afdalen naar de onderwereld

Tijdens een kazematrondleiding kunnen bezoekers het 300 meter lange ondergrondse gangenstelsel van kasteel Sparrenburg verkennen en een indruk krijgen van de omstandigheden waaronder het kasteel en de stad ooit werden verdedigd tegen vijandelijke veroveringen. Maar je kunt ook naar boven: 121 treden leiden naar de toren, die een fantastisch panoramisch uitzicht biedt over de stad en het omliggende gebied.  Tip voor gezinnen:  Een Sparrenburg-rally, die ter plekke verkrijgbaar is of vooraf kan worden uitgeprint, is een leuke manier om de 750 jaar oude vestingwerken te ontdekken.