Bonn buste in de tuin van de geboorteplaats van Beethoven, © Tourismus NRW e.V.

Ont­moe­tin­gen met Beet­ho­ven


Ont­dek­kin­gen in Bonn en de Rhein-Sieg-re­gio

Ik ben jarig als ik 's morgens vroeg voor een kleine culturele uitstap naar Bonn vertrek. Een mooie gelegenheid. Want er staan me in de Rijnmetropool een paar verrassingen te wachten. Dus ik pak alles wat ik nodig heb voor een driedaagse reis in mijn koffer. En dan ben ik klaar om te vertrekken.

Beethoven-letters in Bonn, © Anja Luckas

Aangekomen in de voormalige Duitse hoofdstad, word ik begroet door niemand minder dan Ludwig van Beethoven. Als het verkeerslicht op groen springt, kijkt de wereldberoemde componist, wiens 250ste verjaardag afgelopen jaar groots wordt gevierd, me aan.  Het zal niet de enige ontmoeting zijn met het wonderkind uit de Bonngasse. Later, tijdens mijn rondleiding door de stad, zal ik onder meer ontdekken dat ik eigenlijk iets gemeen heb met het genie. Want de grote componist en vrije denker was in feite net zo klein als ik. Precies 1,60 meter.

Het monument ter ere van de componist voor het oude postkantoor spreekt echter een andere taal. De meer dan levensgrote componist kijkt vanaf zijn hoge sokkel trots naar de mensen op de drukke Münsterplatz. Mijn gids weet meer over hem. Terwijl we samen langs de oevers van de Rijn, over de markt en door de steegjes van het centrum van Bonn wandelen, vestigt zij herhaaldelijk mijn aandacht op de man achter het genie. Ik leer de "Bönnscher Jung" kennen, een klein goudkleurig mannetje dat hier en daar als een handelsmerk in de etalages staat. Naast Beethoven-taler uit chocolade, kusmondjes en pralines met het portret van de componist. Moet ik beslist later eens proeven.

In de Remigiuskirche, de enige overgebleven gotische kerk in Bonn, verneem ik dat Beethoven hier als tienjarige orgel speelde en op dertienjarige leeftijd zijn eerste vaste aanstelling aan het hof kreeg. Elf van de in totaal 22 stations op de nieuwe Beethoven-tour staan verspreid over het wandelgebied van Bonn en vertellen aan de hand van korte video's het hele levensverhaal van het genie. Van zijn strenge vader, Beethovens onbeantwoorde liefde voor adellijke dames en de latere strijd tussen Bonn en Wenen voor het eerste monument.

  • Bonn Beethoven-monument op Münsterplatz, © Johannes Höhn
    Beethoven-bustes zijn een populair souvenir, © Anja Luckas
    Stadsplan van Bonn, © Anja Luckas
  • Wegwijzers wijzen de weg naar attracties in de stad, © Anja Luckas
    Beethoven pennen, © Anja Luckas
    Het Beethoven-huis in Bonn is een startpunt voor de Beethoven-tour, © Anja Luckas
Kreuzgang Bonner Münster, © Anja Luckas

Bijna weinig eerbiedig betreed ik het geboortehuis van de wereldberoemde componist aan het einde van mijn kleine rondleiding door de stad. De kamers van het huis in de smalle Bonngasse zijn klein en de vloer kraakt bij elke stap. Het is alsof ik plotseling zelf deel uitmaak van de geschiedenis, terwijl ik samen met talrijke toeristen en muziekliefhebbers de meer dan 200 jaar oude handgeschreven bladmuziek en historische instrumenten bekijk, en Beethovens "Ode an die Freude" mij weer de straat op begeleidt.

Een snelle blik op de kloostergangen van het Münster van Bonn en ik ben helemaal verkocht. Wat een idyllische plek in het midden van het wandelgebied. Ik blijf even staan en luister naar de stilte voordat ik door de Hofgarten terugloop naar het Ameron Hotel Königshof. Het stijlvolle designhotel direct aan de Rheinpromenade was in de jaren vijftig tot zeventig een populaire ontmoetingsplaats voor federale politici. De portretten van alle kanseliers in de foyer getuigen hiervan. En ik weet meteen waarom Adenauer en co. hier graag kwamen en gingen of met hun gasten op het grote terras poseerden. Het is het spectaculaire uitzicht op de Rijn en het Siebengebirge. Mijn volgende bestemming.

Maar eerst nog maar eens Beethoven. De specialiteit van het traditionele restaurant "Im Stiefel", op een steenworp afstand van het geboortehuis van de componist, is "Beethovens Laiberl", zijn lievelingsgerecht. Een must voor mij, natuurlijk. Daarom krijg ik de stevige aardappelsoep niet in een terrine, maar in brood geserveerd. Typisch bourgeois. En heel erg in de geest van Beethoven. Maar nu naar bed...

Wat me in het Siebengebirge te wachten staat? Dat valt nog te bezien. De volgende ochtend word ik begroet door wandelgids Uta Hildebrand, die me vandaag delen van het legendarische landschap laat zien. En het weer is ons ook nog steeds goed gezind. Slechts een lichte motregen begeleidt ons van Königswinter tot aan de 320 meter hoge Drachenfels. We sparen onze energie en nemen de tandradbaan voor de steile klim. Langzaam en met veel lawaai rijdt de houten koets met rode leren banken langs kasteel Drachenburg door de bossen waar de vroege ochtenddauw nog glinstert.

Ik ben nog nooit op de "meest beklommen" berg van Duitsland geweest. En Uta benijdt me een beetje, "dat je dit hier voor de eerste keer kan meemaken". Wat bedoelt ze? De vraag wordt overbodig zodra we op het plateau onder de ruïne stappen. Wow! Het uitzicht strekt zich uit over het Rijndal, over de velden en weiden aan de andere kant van de Rijn, tot aan het eiland Nonnenwerth en de Rolandsbogen. De dichters en schilders die hier eeuwen geleden de Rijnromantiek prezen, overdreven niet. Ook al is het uitzicht op deze ochtend een beetje vertroebeld, je zou bijna denken dat het ietwat onwerkelijk is.

Anja Luckas wandelt in het Siebengebirge, © Anja Luckas

Of Ludwig van Beethoven - daar is hij weer - hier ooit boven was? Uta, die het Siebengebirge door en door kent en over elke heuvel wel een of meer verhalen kan vertellen, weet het ook niet zeker. Toch volgen we een stuk van het nieuwe Beethovenwandelpad terug de vallei in. Het leidt langs de wonderlijke rots waar de draak zich eens aan de schone maagd zou hebben overgegeven. "Wacht, Anja, ik maak een foto van je," zegt Uta, voordat we onze wandeling voortzetten, eerst steil bergop en later weer bergaf. Uta waarschuwt me om voorzichtig te zijn. Ik houd dapper stand en geniet van de ongewone stilte. We zijn bijna alleen in het bos. We korten onze route een beetje in en komen uiteindelijk via het Nachtigallental weer in het gezellige oude centrum van Königswinter. Helemaal uitgeput, maar gelukkig. En ook een beetje trots. Ik wil niet eens denken aan pijnlijke spieren op dit moment ... Ik laat me liever verwennen met een driegangenmenu in hotel-restaurant Oliveto. Op het menu vandaag: gepekelde zalm en eendenborst. Daarbij, natuurlijk, een droge witte wijn.

Dag drie breekt aan. Nog een beetje moe van de wandeling van gisteren, doe ik het vandaag rustig aan en laat me rijden. Een goede keuze. Op mijn sightseeingtour met de city-bus krijg ik veel te zien. De oude begraafplaats aan de rand van de binnenstad bijvoorbeeld, waar Robert en Clara Schumann, Beethovens moeder, en Mildred Scheel begraven liggen. Maar ook de Südstadt van Bonn, een van de weinige volledig bewaard gebleven woonwijken uit de “Gründerzeit”. Ik vraag me af wat een flat in een van de chique villa's met de rijkversierde gevels en kleine erkers kost, en begin bijna een beetje te dromen.

De volgende halte is het museumkwartier. Een laan die anders is dan alle andere in Duitsland. Ik heb de keuze tussen vijf internationaal gerenommeerde musea. De beslissing is in het voordeel van de Kunst- und Ausstellungshalle der Bundesrepublik Deutschland. Een hoog, opvallend gebouw, waarvan het dak via een enorme glijbaan weer naar de bodem leidt. Terwijl kleine (en grote) kinderen in regenjassen en rubberlaarzen zich in het waterpaviljoen op het voorplein vermaken, moet ik opnieuw beslissen. Deze keer tussen Beuys en mode. Het wordt de tentoonstelling "Dresscode", een show over spelen met mode.

Er is vandaag niet genoeg tijd voor een tweede museumbezoek. Maar voordat de city-bus me verder naar mijn laatste halte in Bad Godesberg brengt, is er één ding dat ik beslist niet mag missen. Omdat ik van museumwinkels hou! Ik koop altijd minstens één potlood. In het Beethovenhuis heb ik de bijpassende gom al gekocht. En ik heb al Beethoven-Taler en pralines. Dus het enige dat echt nog ontbreekt zijn een paar ansichtkaarten ... voor een artistieke verjaardagsgroet aan de thuisblijvers in de Beethovenstad Bonn.


Auteur: Anja Luckas – Anja Luckas al vaak in DeinNRW op weg geweest – het liefst brengt de journaliste verslag uit over thema’s die reizen en cultuur verbinden. 

  • De wandelgids Uta Hildebrand leidt reizigers veilig door het Siebengebirge, © Anja Luckas
    Beethoven Spoor Kasteel Drachenburg  Siebengebirge, © Tourismus NRW e.V.
    Beethoven Spoor Teken, © Tourismus NRW e.V.
  • Oude gebouwen in het zuidelijke district van Bonn, © Johannes Höhn
    Waterspelen en fonteinen voor de Bundeskunsthalle, © Anja Luckas
    De tentoonstelling Dress Code in de Bundeskunsthalle , © Anja Luckas