Luchtfoto van Dortmund, © Johannes Höhn

Dort­mund voor ie­der­een


Drem­pel­vrije ont­dek­kin­gen in Dort­mund

Samen met mijn man Lorenz begin ik aan een reis om de diversiteit van Dortmund per rolstoel te verkennen. Dortmund is de grootste stad in het Ruhrgebied en is door het landelijke keurmerksysteem "Reisen für Alle" aangewezen als een toeristische bestemming zonder drempels. Dat de industriestad veel meer te bieden heeft dan steenkool, voetbal en bier wordt ons tijdens onze citytrip al snel duidelijk.

Meteen aan het begin geeft reisleidster Anja Hecker-Wolf van Stadtkernobst ons een goed inzicht in de traditierijke geschiedenis, het gevarieerde culturele aanbod en de transformatie tot technologiestad. Haar stadswandelingen zijn speciaal ontworpen voor mensen die slecht ter been zijn en rolstoelgebruikers. En als inwoonster kent Anja de verhalen van het Ruhrgebied maar al te goed. Zij koppelt informatie graag aan amusement, vandaar dat de ”Lust & Laster” van Dortmund na een rondleiding met haar wel een bekend begrip wordt. Voor ons een prima optie om in korte tijd veel te leren over de stad en haar verleden, inclusief de heksenvervolging.

Tijdens onze rondleiding door het centrum van Dortmund zijn er overal verlaagde stoepranden, waardoor het vrij gemakkelijk is om met Lutzi, mijn rolstoel, rond te komen - althans langs de toeristische paden. Een andere manier om de stad te ontdekken is door een ritje met de sightseeing dubbeldekkerbus, die ook voor rolstoelgebruikers toegankelijk is. Aangezien mijn rolstoel echter door een kleine aandrijving wordt ondersteund, geef ik bij mooi weer de voorkeur aan een stadsrondleiding zonder voertuig.

Museum Ostwall in Dortmunder U, © Frank Vinken

Onze volgende halte is het Phönix-meer. Terwijl we nog van ons ijsje aan het genieten zijn, begint het plotseling te regenen. En aangezien de namiddag alleen maar meer warme zomerregen belooft, veranderen we onze plannen zonder verder omhaal en wijden ons aan de kunst in de Dortmunder U.

Het voormalige brouwerijgebouw en visitekaartje van de stad is nu een centrum voor kunst en creativiteit. Er zijn verschillende tentoonstellingen met kunst van het begin van de 20e eeuw tot nu. De lift brengt ons van de ene verdieping naar de andere, door verschillende tentoonstellingsruimten langs indrukwekkende kunstwerken en installaties. Als cultureel centrum werkt het huis samen met vele andere culturele instellingen, waardoor er steeds wisselende evenementen, workshops, lezingen en video-avonden kunnen worden aangeboden. De U-Turm, zoals het gebouw vaak wordt genoemd, heeft ook een paar gastronomische aanbiedingen. Op het dakterras ”The View”, in het amusementsrestaurant ”Zum Goldenen U” of in het grillrestaurant ”Emil” wordt aan het lichamelijke welzijn van de gasten gedacht. Het gebouw en alle faciliteiten zijn drempelvrij toegankelijk, met rolstoeltoegankelijke toiletten en liften die u naar alle niveaus brengen.

Voor het diner bezoeken we het restaurant ”Emil” in de gewelfde kelder van de Dortmunder U. Hoewel het restaurant zich in de kelderverdieping van het gebouw bevindt, is er verrassend genoeg een klein groen buitenterras waar we zonder omhaal plaatsnemen. Op het menu staan ongewone, voortdurend wisselende creaties onder het motto "Grill & Zee". Naast de steakklassiekers staan er ook enkele exotische gerechten op de kaart, zoals Iberico Pluma, maïskip of ”Salzwiesenlamm”. In de categorie “Surf” staat zeebaars naast pulpo. We kiezen voor taco's en rosbief met peultjes en champignons en genieten van een gezellige avond.

  • Dortmunder U, © Johannes Höhn
    Huismuur met een groen hart, © Tourismus NRW e.V.
    Het Eemskanaal bij zonsondergang, © Dortmund Tourismus
  • Phoenix See in Dortmund, © Carsten Behle
Rolstoelgebruiker bij kolenmijn Zollern, © wheeliewanderlust

De stilgelegde steenkoolmijn in het noordwesten van de stad is zeker een van onze hoogtepunten in Dortmund. Het "Kasteel van de Arbeid", zoals het LWL-Westfälische Landesmuseum für Industriekultur Zeche Zollern ook wel wordt genoemd, is prachtig ingericht wat de toegankelijkheid betreft. Alle expositieruimten van de steenkoolmijn en het uitgestrekte museumterrein, met inbegrip van de machinehal, de vrachtruimte, de mijntunnels, de sanitaire voorzieningen en de cateringfaciliteiten, zijn toegankelijk voor mensen die slecht ter been zijn en rolstoelgebruikers. Er worden rondleidingen in gebarentaal aangeboden en de permanente tentoonstelling is uitgerust met een geleidingssysteem voor blinden en slechtzienden.

Tijdens de rondleiding door een nagebouwde mijn krijgen we zelfs een idee van hoe het voelt om ”ondergronds” te zijn. Het gevoel - goed wetende dat ik niet honderden meters onder de grond in een mijngang zit - is niettemin beklemmend, maar interessant en voor mij helemaal niet gemakkelijk te verdragen. Ik kan me nauwelijks voorstellen onder welke onwaardige omstandigheden de mijnwerkers hier vroeger grondstoffen moesten delven.

Tot vandaag zou ik nooit hebben geraden dat wij voetballeken in het Duitse voetbalmuseum zouden belanden. Dankzij Sportfreunde Stiller weet ik wanneer Duitsland totnogtoe wereldkampioen werd: ‘54, ‘74, ‘90, 2014..., maar verder heb ik weinig verstand van voetbal. Dit zal echter plotseling veranderen met een bezoek aan dit museum. Aan het begin van de rondleiding worden we ondergedompeld in het "Wunder von Bern", dat ons onmiddellijk kippenvel bezorgt. En ook de rest van de tentoonstelling is spannend en goed in beeld gebracht - met interactieve mogelijkheden en interessante belevingswerelden.

Het Schalthaus 101 op het industrieterrein Phoenix West is de thuisbasis van de comedy evenementenreeks "Ruhrhochdeutsch". Dit betekent dat het podium vrij is voor alle sterren en sterretjes uit de comedy scene. Samen met ongeveer 300 andere gasten krijgen we de humoristische uitspraken en teksten van Jürgen Malmsheimer te horen. Dit is mijn eerste evenement op deze schaal sinds corona. Het voelt echt goed. En de ongewone locatie met zijn industriële charme biedt gelukkig genoeg ruimte en dus genoeg gelegenheid om afstand te houden. De ongewone sfeer, de leuke catering en de welbespraakte cabaretier bezorgen ons een afwisselende en vooral grappige avond. De toegang is drempelvrij via een zeer vlak hellend vlak bij de ingang en naar de zitplaatsen.

Onze accommodatie ligt op slechts enkele minuten lopen van de voetgangerszone van de oude stad en het centraal station. Het Cityhotel Esplanade ligt recht in het hart van Dortmund. Twee van de 83 kamers zijn drempelvrij. Onze kamer behoort tot de "First-Class" categorie, al moet ik toegeven dat ik de kamers met de namen Ruhrpott, Phoenix of Panorama nog mooier zou hebben gevonden. Het hotel beschikt over een eigen parkeerterrein en een lift. Bij de ingang moet een kleine trap worden genomen, en helaas leidt alleen een steil hellend vlak naar de binnenplaats. Maar dat is natuurlijk beter dan helemaal niets. Met een beetje hulp, is het overkomelijk. Het ontbijt dat we tijdens ons verblijf de avond tevoren à la carte hebben besteld, is bijzonder lekker en bij mooi weer kunnen we nu in de tuin genieten.

Auteur: Kim Lumelius - Kim Lumelius reist en heeft een passie voor fotografie. Ze gaat altijd op stap met "Lutzi" haar trouwe begeleider op vier wielen. Op de blog "wheeliewanderlust" brengt Kim regelmatig verslag uit van haar drempelvrije avonturen.

  • De hoogovenfabriek Phoenix-West in Dortmund-Hörde, © Dortmund Tourismus
    Duits voetbalmuseum Dortmund bij het centraal station, © Deutsches Fußballmusem Dortmund
    Hohensyburg in Dortmund, © Dortmund Tourismus
  • Binnenaanzicht van het Duitse voetbalmuseum, © wheeliewanderlust
    Westfalenpark in Dortmund, © Dortmund Tourismus
    Machinehal van de kolenmijn Zollern, © LWL-Industriemuseum, Martin Holtappels